2989343
Καταστροφικές Πυρκαγιές στην Ιστορία της Κύπρου
Οι πύρινες φλόγες έχουν πολιορκήσει την Κύπρο επανειλημμένα μέσα στις δεκαετίες, αφήνοντας πίσω τους καμένη γη, απώλειες ζωών και τεράστιες ζημιές. Από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί δεκάδες καταστροφικές πυρκαγιές με αποκορύφωμα τη νεότερη τραγωδία του Ιουλίου 2025, που χαρακτηρίστηκε ως η πιο καταστροφική στην ιστορία του νησιού. Ακολουθεί μια ιστορική αναδρομή στις μεγαλύτερες και φονικότερες πυρκαγιές που σημάδεψαν την Κύπρο, από τις πρώτες καταγραφές μέχρι και τη σύγχρονη εποχή.
Πριν το 1974: Οι πρώτες μεγάλες πυρκαγιές
1924 - Καταγράφεται μία από τις πρώτες μεγάλες δασικές πυρκαγιές στο νησί, με περίπου 56 km² καμένης έκτασης (5.600 εκτάρια). Η πυρκαγιά του 1924 έμεινε στην ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες σε έκταση στην Κύπρο, αν και λίγες λεπτομέρειες σώζονται για τα αίτια ή τις απώλειες εκείνης της εποχής.
1956 – Κατά τη διάρκεια του Αγώνα της ΕΟΚΑ, μια βομβιστική ενέργεια προκάλεσε τεράστια πυρκαγιά στην περιοχή Λευκωσίας. Η φωτιά κατέκαψε περίπου 76 km² δασών (7.600 εκτάρια) και είχε τραγικό απολογισμό 19 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες, κυρίως Βρετανούς στρατιώτες. Η πυρκαγιά αυτή συγκαταλέγεται στις πιο φονικές που γνώρισε ποτέ το νησί, σημαδεύοντας μια από τις πιο μαύρες σελίδες της αποικιακής περιόδου.
Το καλοκαίρι του 1974: Φωτιές εν μέσω πολέμου
Κατά την τουρκική εισβολή τον Ιούλιο του 1974, εκτεταμένες πυρκαγιές ξέσπασαν σε πολλές περιοχές της Κύπρου. Συνολικά κάηκαν περίπου 260 km² δασικών και αγροτικών εκτάσεων, γεγονός που καθιστά τις φωτιές του 1974 τις μεγαλύτερες σε έκταση στην ιστορία της Κύπρου. Οι πυρκαγιές αυτές, αποτέλεσμα των πολεμικών επιχειρήσεων, μετέτρεψαν τεράστιες εκτάσεις σε στάχτη. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι επλήγη ιδιαίτερα η περιοχή της Λεύκας στην Πάφο. Λόγω του χάους του πολέμου δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των θυμάτων από τις φωτιές του 1974.
Μεγάλες πυρκαγιές (1995–2012)
Μετά τον πόλεμο, η Κύπρος συνέχισε να αντιμετωπίζει σοβαρές πυρκαγιές. Ορισμένα από τα σημαντικότερα περιστατικά από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 έως τις αρχές του 2010 ήταν τα ακόλουθα:
1995 – Πυρκαγιά στον Καραβά (Έξι Μίλι): Τον Ιούνιο του 1995, στο κατεχόμενο δάσος του Καραβά σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες πυρκαγιές όλων των εποχών, με περίπου 200 km² καμένης έκτασης (20.000 εκτάρια). Η φωτιά αυτή (αιτία: κακόβουλος εμπρησμός) καταγράφηκε ως η δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση στην ιστορία της Κύπρου, μετά τις πυρκαγιές του 1974.
2000 – Πυρκαγιά στη Βάβλα (Λάρνακα): Τον Αύγουστο του 2000, μεγάλη δασική πυρκαγιά έκαψε περίπου 52 km² (5.200 εκτάρια) δασικών και αγροτικών εκτάσεων στην περιοχή Βάβλας. Οι φλόγες επεκτάθηκαν και προς γειτονικά χωριά (Σκαρίνου, Χοιροκοιτία, Λάγεια, Ψεματισμένο, Κάτω Δρυ), προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές σε καλλιέργειες, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες.
2001 – Πυρκαγιά στη Μέσανα (Πάφος): Τον Ιούνιο του 2001, μεγάλη φωτιά στη δυτική Κύπρο κατέκαψε περίπου 20 km² (2.000 εκτάρια) δάσους και αγροτικής γης. Αν και δεν υπήρξαν θύματα, καταγράφηκαν σημαντικές ζημιές σε περιουσίες και καλλιέργειες στην περιοχή.
2007 – Η πυρκαγιά στη κοιλάδα Σαϊττά (Λεμεσός): Τον Ιούνιο του 2007, ξέσπασε δραματική πυρκαγιά στο δάσος του Σαϊττά (Τρόοδος), η οποία έκαψε περίπου 12 km² (1.200 εκτάρια) δασικής έκτασης. Εκκενώθηκαν προληπτικά τα χωριά Πελένδρι, Σαϊτάς, Τριμίκλινη (ακόμη και Κάτω Αμίαντος και Δύμες) και πάνω από 25 σπίτια και υποστατικά υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν. Η φωτιά αυτή χαρακτηρίστηκε τότε από την Πυροσβεστική ως μια από τις χειρότερες που είχαν αντιμετωπίσει, προκαλώντας σοβαρό πλήγμα στο οικοσύστημα της περιοχής.
2008 – Πυρκαγιά στην Ορά (Λάρνακα): Τον Ιούλιο του 2008, μεγάλη φωτιά στην περιοχή Οράς έκαψε περίπου 16 km² δασικής και αγροτικής γης. Παρά την απειλή σε γειτονικές κοινότητες, η πυρκαγιά δεν προκάλεσε απώλειες ζωών, όμως κατέστρεψε καλλιέργειες και υποδομές.
2012 – Πυρκαγιά στον Κάτω Δρυ (Λάρνακα): Τον Αύγουστο του 2012, πυρκαγιά κατέκαψε περίπου 17 km² δασικών εκτάσεων, πλησιάζοντας επικίνδυνα κατοικημένες περιοχές. Και εδώ δεν υπήρξαν θύματα, ωστόσο σημειώθηκαν σοβαρές ζημιές σε καλλιέργειες και αγροτικές υποδομές.
Φονικές πυρκαγιές της πρόσφατης δεκαετίας (2016–2025)
Τα τελευταία χρόνια, παρά την εξέλιξη των μέσων πυρόσβεσης, η Κύπρος βιώνει και πάλι φονικές πυρκαγιές που προκαλούν απώλειες ανθρώπινων ζωών και τεράστιες καταστροφές:
2016 – Η τραγωδία στη Σολέα (Τρόοδος): Τον Ιούνιο του 2016, πυρκαγιά στην περιοχή Σολέας αποτέλεσε μία από τις πιο φονικές στη σύγχρονη εποχή. Έκαψε περίπου 18,6 km² (1.860 εκτάρια) πευκοδάσους και κόστισε τη ζωή σε δύο δασοπυροσβέστες, όταν το όχημά τους παγιδεύτηκε από κατολίσθηση κατά τη διάρκεια της μάχης με τις φλόγες. Η φωτιά προκάλεσε τεράστια οικολογική καταστροφή στο δάσος και ζημιές σε κοντινά χωριά.
2021 – Η φωτιά σε ορεινή Λάρνακα/Λεμεσό (Αρακαπάς): Τον Ιούλιο του 2021, η Κύπρος βρέθηκε αντιμέτωπη με άλλη μια τραγωδία. Μια μεγάλη πυρκαγιά που ξεκίνησε κοντά στον Αρακαπά εξαπλώθηκε στις ορεινές περιοχές Λάρνακας και Λεμεσού, καίγοντας περίπου 10–12 km² δασικής γης. Η φωτιά αυτή χαρακτηρίστηκε ως η πιο φονική μετά το 1974, καθώς τέσσερις εργάτες αιγυπτιακής καταγωγής έχασαν τη ζωή τους, παγιδευμένοι από τις φλόγες. Δεκάδες σπίτια και αγροτικές εγκαταστάσεις καταστράφηκαν στα χωριά Οδού, Ορά, Μελίνη, Αρακαπάς, Επταγώνια και Βαβατσινιά, πριν η πυρκαγιά τεθεί υπό έλεγχο.
2022 – Πυρκαγιά στο δάσος της Καντάρας (κατεχόμενη Κερύνεια): Τον Ιούνιο του 2022, μεγάλη φωτιά ξέσπασε στο κατεχόμενο δάσος της Καντάρας, επηρεάζοντας τα χωριά Άρδανα, Φλαμούδι, Άγ. Ανδρόνικο και Μάντρες. Συνολικά κάηκαν περίπου 65 km² δασικής έκτασης. Παρά τη μεγάλη καμένη περιοχή που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο η τρίτη μεγαλύτερη πυρκαγιά στην ιστορία του νησιού δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες. Αναφέρθηκε ένας τραυματίας πυροσβέστης και κάηκε μεγάλος αριθμός ζώων, ενώ αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή η καταστροφή κατοικημένων περιοχών.
2025 – Η καταστροφική φωτιά στην ορεινή Λεμεσό (Μαλιά): Στις 23 Ιουλίου 2025, εν μέσω σφοδρού καύσωνα και ισχυρών ανέμων, ξέσπασε πυρκαγιά στην κοινότητα Μαλιά της επαρχίας Λεμεσού. Χιλιάδες εκτάρια δάσους και γεωργικής γης μετατράπηκαν σε κρανίο τόπο. Η φωτιά εξαπλώθηκε ανεξέλεγκτα σε δασικές, αγροτικές και κατοικημένες περιοχές, μετωπικά σε δεκάδες χωριά. Κάηκαν περίπου 120 km² γης (12.000 εκτάρια), έκταση που την καθιστά τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει σημειωθεί στις ελεύθερες περιοχές μετά το 1974. Η καταστροφή ήταν ανυπολόγιστη: δύο άνθρωποι εντοπίστηκαν νεκροί, 26 τραυματίστηκαν, εκατοντάδες κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και χωριά ολόκληρα υπέστησαν τεράστιες ζημιές. Η πυρκαγιά αυτή χαρακτηρίστηκε ως “η πιο καταστροφική μετά το 1974” για την Κύπρο σηματοδοτώντας μια από τις σκοτεινότερες στιγμές στη σύγχρονη ιστορία του τόπου.
Η πύρινη καταστροφή του Ιουλίου 2025 στην ορεινή Λεμεσό αποτελεί τραγική υπενθύμιση ότι ο κίνδυνος των δασικών πυρκαγιών παραμένει διαχρονικός. Ήταν η μεγαλύτερη σε έκταση πυρκαγιά των τελευταίων δεκαετιών, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο μεταπολεμικά. Από το 1974 μέχρι σήμερα, καμία άλλη φωτιά δεν προκάλεσε τόσο μεγάλη καταστροφή σε έκταση και περιουσίες όσο αυτή του 2025.
Οι τραγωδίες αυτές στα Μαλιά (2025), της Σολέας (2016) και του Αρακαπά (2021) μάς θυμίζουν πως οι πυρκαγιές κοστίζουν και σε ανθρώπινες ζωές. Οι αλλεπάλληλες αυτές τραγωδίες καταδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη για αποτελεσματικότερα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης, ώστε τέτοιες καταστροφές να μην επαναληφθούν στο μέλλον.
Καταγράφηκε: 06 Αυγούστου 2025
2957182
